Upamiętnienie Ignacego Ambroziaka, Stefana Trzcińskiego i Stanisławy Trzcińskiej oraz Władysława Muchowskiego zamordowanych za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej.
Musimy zatem wiedzieć
policzyć dokładnie
zawołać po imieniu
opatrzyć na drogę
– Zbigniew Herbert
10 maja 2023 r. w Złotopolicach w ramach programu Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu” odbyła się uroczystość upamiętnienia Stefana Trzcińskiego, Stanisławy Trzcińskiej, Ignacego Ambroziaka, Władysława Muchowskiego, zamordowanych przez Niemców za pomoc Żydom. Symchy Frosta i powieszonych wraz z nim mężczyzn, Żyda i dwóch Polaków o nieznanych nazwiskach.
Folder informacyjny „Zawołani po imieniu Złotopolice” (źródło: Instytut Pileckiego)
Historia tych ludzi to przykład ofiarności osób, które mimo groźby najwyższej kary, nie wahały się ratować żydowskich sąsiadów.
Fotografia ze zbiorów prywatnych rodziny Trzcińskich.
W ramach programu Zawołani po imieniu Instytut Pileckiego wydobywa z niepamięci historie Polaków, którzy za ratowanie Żydów skazanych na Zagładę zapłacili życiem własnym i swoich najbliższych.
Program łączy badania naukowe, edukację historyczną i różnorodne działania w obszarze kultury pamięci. Poszukiwaniom archiwalnym, które służą dokładnemu odtworzeniu przebiegu wydarzeń, towarzyszą wizyty w miejscach zbrodni – najczęściej w małych miejscowościach i wsiach – wywiady ze świadkami oraz zbieranie notacji filmowych. Kluczowe znaczenie ma nawiązanie relacji z rodzinami zamordowanych i potomkami ratowanych Żydów, jeśli tym ostatnim udało się przeżyć.
W każdym przypadku punktem kulminacyjnym jest odsłonięcie kamienia. Widniejąca na nim inskrypcja w języku polskim i angielskim upamiętnia zamordowanych Polaków oraz Żydów, którzy zginęli wraz z nimi. Kamień ten staje się trwałym znakiem pamięci o bohaterach tam, gdzie doszło do tragicznych wydarzeń. Integracja środowiska rodzin Zawołanych po imieniu pomaga im zmierzyć się z trudnymi doświadczeniami z przeszłości. Dzięki spotkaniom i warsztatom edukacyjnym społeczności lokalne mogą poznać i zrozumieć własną historię. Kampania informacyjna służy wprowadzeniu losów Zawołanych po imieniu do pamięci zbiorowej w Polsce i na świecie.
Program Zawołani po imieniu oddaje sprawiedliwość heroicznej postawie Polaków, którzy świadomie ryzykowali życie własne i swoich najbliższych, aby nieść pomoc żydowskim przyjaciołom, sąsiadom, a czasem nieznajomym, i zapłacili za to najwyższą cenę. Program ukazuje zarazem bezwzględne realia niemieckiej polityki okupacyjnej, która niszczyła wszelkie więzi solidarności między Polakami a Żydami i sprawiała, że najdrobniejszy gest współczucia, każdy ludzki odruch, był karany śmiercią. Zawołani po imieniu niosą także uniwersalne przesłanie mówiące o odwadze, poświęceniu i solidarności
z prześladowanymi, wartościach, które wyznaczają miarę człowieczeństwa.
Więcej o programie „Zawołani po imieniu” można przeczytać TUTAJ.
